Sau khi lắng nghe nhiều ý kiến về sự bất hợp lý và chưa tương xứng trong chế độ dành cho người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố nghỉ việc khi sắp xếp bộ máy, Bộ Nội vụ đã nhanh chóng xây dựng phương án trình Chính phủ xem xét thông qua.

Một trong những nội dung đáng chú ý trong Nghị định 154/2025 quy định về tinh giản biên chế vừa được Chính phủ ban hành và có hiệu lực từ 16/6 là bổ sung nhiều chính sách, chế độ dành cho nhóm đối tượng này để áp dụng đến hết năm 2030.

Hiện nay, cả nước có hơn 120 nghìn người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã và đối tượng này sẽ kết thúc hoạt động trước ngày 30/6.

Trước khi có Nghị định 154, người hoạt động không chuyên trách nghỉ việc trong thời gian 12 tháng kể từ khi có quyết định sắp xếp của cấp có thẩm quyền được hưởng chính sách theo quy định tại Nghị định số 29 về tinh giản biên  chế.

Theo Nghị quyết 29, người hoạt động không chuyên trách không giữ chức danh bầu cử sẽ nhận trợ cấp dựa vào số tháng nghỉ trước thời điểm kết thúc lộ trình sắp xếp.

Cụ thể, cứ mỗi tháng nghỉ trước so với thời điểm kết thúc lộ trình sắp xếp được hưởng trợ cấp bằng 1/2 mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng. Riêng đối tượng có thời điểm nghỉ hưu trước thời điểm kết thúc lộ trình sắp xếp thì số tháng được hưởng trợ cấp được tính bằng số tháng nghỉ trước so với thời điểm nghỉ hưu nêu trên.

Với người hoạt động không chuyên trách giữ chức danh bầu cử, căn cứ tính thời gian hưởng chế độ dựa vào số tháng nghỉ trước thời điểm kết thúc nhiệm kỳ.

Tuy nhiên, do phụ cấp hàng tháng đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay không cao nên mức trợ cấp nghỉ việc với các đối tượng này rất thấp.

Có những người hoạt động không chuyên trách ở xã, kiêm nhiệm 2 chức danh, thâm niên 14 năm công tác nhưng lương tháng cũng chỉ hơn 4 triệu đồng.

Trong khi đó, nhiều người được đánh giá là đã có nhiều năm cống hiến tại địa phương, một số đảm nhận khối lượng công việc không khác gì công chức, viên chức.

Thậm chí, có lãnh đạo địa phương nêu thực tế, một lượng lớn người hoạt động không chuyên trách đều có trình độ, năng lực và là những người trẻ năng động nhưng vì không có đủ biên chế, phải sắp xếp làm việc ở diện không chuyên trách, nay phải nghỉ việc là một thiệt thòi lớn cho họ.

Ghi nhận các ý kiến từ người trong cuộc cũng như các đại biểu Quốc hội về quyền lợi của đối tượng này sau khi nghỉ việc, Bộ Nội vụ đã có công văn đề nghị UBND cấp tỉnh nghiên cứu đề xuất chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố, gửi về Bộ Nội vụ để tổng hợp trình Chính phủ xem xét, quyết định.

Cuối tháng 5, Bộ đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 29/2023 về tinh giản biên chế, trong đó có nhiều đề xuất thay đổi lớn về chế độ, chính sách nghỉ việc với người hoạt động không chuyên trách cấp xã, thôn, tổ dân phố.

Với thời gian gấp rút, ngày 15/6, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 154 quy định về tinh giản biên chế thay thế cho Nghị định 29/2023.

Theo đó, chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đã được bổ sung. Cụ thể, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã chưa đến tuổi nghỉ hưu được hưởng các chế độ trợ cấp một lần, trợ cấp theo số năm công tác, trợ cấp để tìm việc làm, bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố dôi dư do sắp xếp cũng được hưởng các chế độ thôi việc tương tự cấp xã.